Taariikh nolaleedka Shariif Sheekh Axmed

 

Shariif Sheekh Axmed: Hoggamiyaha Todobaade Soomaaliya

Shariif Sheekh Axmed, wuxuu kudhahshay gobolka shabellada dhexe sanadkii 1964, wuxuu noqday hoggaamiye caan ka ah Soomaaliya, gaar ahaan intii lagu jiray xiliyadii ugu adkaaye dalka soomaray, waxaa loo arkaa inuu ahaa shaqsi isku dayay inuu wadanka ka saaro burburka, iyadoo uu isku asagoo keenay aragtiyo diimeed iyo siyaasadeed si loo dhiso dowladnimo iyo nabad waarta.

Noloshiisii hore iyo Waxbarashada

Shariif Sheekh Axmed wuxuu kadhashay qooys aan hanti badnayn oo dagnaa miyiga shabellada dhexe. Wuxuu bartay culuumta diinta Islaamka, isagoo noqday caalim laga ixtiraamo Soomaaliya gudaheeda. Aqoontiisa diimeed iyo kartodiisa dhex_dhexaadinta bulshada ayaa saldhig u noqotay hoggaankiisa siyaasadeed.

Horaantii 2000-meeyadii, xilli Soomaaliya ay ku jirtay fowdo iyo dagaallo sokeeye, Shariif Sheekh Axmed wuxuu ka dhex muuqday Maxkamadaha Islaamiga ah. Isagoo hoggaamiye u ahaa maxkamadahaasi, wuxuu si weyn uga shaqeeyey soo celinta kala dambeynta iyo nabadda, gaar ahaan Muqdisho iyo gobollada ku dhow. Maxkamadaha Islaamiga ah waxay awoodeen inay yareeyaan dambiyada iyo xasaradaha qabaa’ilka, taas oo keentay in lagu taageero bulshada dhexdeeda.

Hoggaamintii Maxkamadaha Ialaamga ah

Horaantii 2000_meeyadii, xilli ay Soomaaliya kujirtay fowdo iyo dagaalo sokeeye,Shariif Sheekh Axmed wuxuu kadhax muuqday Maxkamadaha Islaamiga ah. Isagoo hoggaamiye u ahaa maxkamadahasi, wuxuu si weyn uga shaqeeyey soo celinta kala dambeenta iyo nabada, gaar ahaan Muqdisho iyo goballada ku dhaw. Maxkamadaha islaamiga ah waxay awoodeen inay yareeyaan dambiyada iyo xasaradaha qabaa’ilka, taas oo keentay in lagu taaagedo bulshada dhexdeeda.

Si kastaba, taageerada loo hayay maxkamadaha waxay abuurtay walaac caalami ah, gaar ahaan Itoobiya iyo dalalka reer galbeedka, kuwaas oo ka cabsi qabay in kooxda ay xariir laleedahay argagixisada caalamiga ah. Arintaan waxay horseeday faragelintii Itoobiya sanadkii 2006, taas oo kala dirtay maxkamadihii Islamiga, Shariif Sheekh Axmedna waxay kuqasabtay inuu qaxo.

Madaxwaynanimadii soomaaliya (2009_2012)

Kadib markii uu muddo qoxooti ahaa, Shariif Sheekh Axmed wuxuu ku soo noqday siyaasada, isagoo ubaddelay hoggaamintiisi diimeed mid siyaasadeed. Sanadkii 2009_kii, Wuxuu noqday madaxwaynaha dawlada fadaralka ku meel gaarka ah (TFG)

Mudadii uu xilka hayay, Shariif Sheekh Axmed wuxuu diirada saaray:

Dhismaha Dowladnimo: Wuxuu ka shaqeeyay hirgalinta ha’adaha dowladeed o shaqeeya, iyadoo dowladiisu ay saldhig ka dhigatay Muqdisho markii ugu horreysay muddo dheer.     Dib_u_hiishiinta: Wuxuu isku dayay inuu mideeyo kooxaha siyaasadeed ee dalka, inkastoo caqabadaha gudaha ay wali jireen.

Soo celinta Aqoonsiga Caalamiga ah: Dowladdiisa waxay dib usoo celisay xiriirka Soomaaliya iyo beesha caalamka, iyadoo ku guulaystay taageero dhaqaale iyo mid diblomaasiyadeed.

Caqabadaha iyo dhaleecenyta

Inkasta oo ku guulaystay hormaro muhiim ah, dowladdiisa waxay la kulantay dhaleeceyn ku aaddan musuqmaasuq iyo maamul xumo. Sidoo kale, awooda dowladdisu waxa ku koobneed deegaan yar, iyadoo weli kooxaha kale ay gacanta ku haysay qaybo badan oo dalka ah.

Dhaxalka iyo Noolasha Kadib Madaxwaynanimada

Kadib markii uu xilka kadagay 2012_kii Shariif Shiikh Axmed wuxuu wali sii ahaa shaqsi firfircoon oo ka dhex muuqda siyaasadda Soomaaliya. Waxaa uu mar kale isku isu soo taagay xilka madawaynenimada dalka 2017_kii taas oo muujisay inuu weli rajo qabo hoggaaminta dalka

Gabagabo

Shariif Sheekh Axmed wuxuu ahaa hoggaamiye si weyn u sameeyay siyaasada Soomaaliya, isagoo isku dayay inuu waddanka u horseedo nabad iyo dowladnimo waarta. Inkata oo ay jireen caqabado badan, hoggaankiisa waxaa lagu xusuusta inuu ahaa mid dhisay aasaaska dowladnimada Soomaaliya ee casriga ah. Dhaxalkiisa waa mid lagu soo qaato marka laga hadlaayo hoggaamiyeyaasha u go’ay dib_u_dhiska dalalkooda burbursan.