Jaalle maxamed siyaad barre:
Hoggaamiyihii militariga iyo Dowladnimada Soomaliya
HORDHAC
Mamaxed siyaad barre wuxuu ahaa
hoggamiye milatari iyo siyaasi somali ah oo si wayn u saameeyay taarikhda dalka
inii udhaxaysay 1969 ilaa 1991. Waxa lagu xasuusta inuu xukunka kuqabsaday
afganbi. Isagoo kudhawaqay inuu kusalayan dono hanaanka dowladnimo
ee”hanti_wadaagga cilmiyeed. “Hase yeeshee, hoggankisa wuxuu ahaa mid leh
waqtyo hormarineed iyo waqtiyo caqabado waawayn ah.
Nolasha Hore iyo waxbarashada
Maxamed siyad bare wuxu kudhashay
1919 degmad ashilabo, oo hadda kuyaal dawlad degaanka somalida itobiya. Isagoo
yar, wuxuu uwareegagay magalada Luuq, halkaas oo uu waxbarasho hose kabilabay.
Wuxuu markii danbe kubiray cidanka boliska talyaniga xiligii gumaysiga. Halkaas
oo uu kubarta hanaanka maamulka iyo ciidanimada.
Xukunka iyo Afganbiga 1969
15_kii oktoobar 1969 kadib dilkii
madax waynihii labadee somaliya, cabdirashiid cali sharmake, maxamed siyaad
barre iyo koox kalo katirsan cidanka qalabka sido ayaa xukunkana sixoog ah kula
wareegay. Wuxuu kudhawaqay dowlad kudhisan mabad’a hanti_wadaaga iyo iyo inuu
dalka ka hirgelin doono cadaalad bulsho iyo horumar dhaqale.
Horomaradii xukuumadisa
Intii uu talada hayay, siyaad barre
wuxuu hirgaliyay isbadalo waawayn oo dalka lagu horumarinaayo, oo ay ka mid
yihiin:
1;Did_u_habaynta dhulka iyo
beeralada :siyaad barre wuxuu tageray mashruuc
lagu hormarinayo beraha, si looga maarmo kaalme shihseye.
2: Dib_u_dhiska dhaqaalaha iyo
kabayaasha: waxaa lahergaliyay wadooyin, isbitaalo,
iyo mashaariic waawayn oo ay kamid ahayeen biyo_xireenka Jawhar iyo baahinta
adeegyada cafimaadka.
Qalalaasihiii iyo dhicitaankii
Dowladdiisa
Sanadihii danbe ee xukunkisa,
dowladu waxay lakulantay qalalaaso badan oo kadhashay cadaadis, musuqmaasuq,
iyo dagaalo sokeeye. Intii udhaxaysay 1980_mayadii, mucarad xoog leh ayaa ka
soo horjeestay xukuumada, tasoo ugu danbeen sababtay inuu maxamed siyaad bare
dalka isaga cararo janaayo 1991_dii.
Saamaynta Taariikhiga Ah
Maxamed siyaad barre wuxuu ahaa hogaamiye
saaamayn wayn ku yeshay taarikhda soomaliya. Inkastoo ay jiraan dhaliilo
lojediyay qaabkisa hogaamineed, hadana wuxuu ahaa shaqsi isku dayay dhaqaalaha
iyo siyaasadda dalka. Geeridiisa 1995 ayaa soo afjartay nolasha mid kamida
hogamiyashii ugu samaynta badna ee soomaliya somara.
Gunaanad
Jaalle maxamed siyaad barre wuxuu
tariikhda soomaliya kaga jiraa bog muhiim ah, isagoo tusale u’ah hogaamie isku
dhafan aragtiyaha horumarka iyo qaladaadka siyaasadda. Waxa lagu xasuustaa inuu
horseday horumaro lataaban karo, balse uu sidoo kale sababay burbur siyaasadeed
oo sameyn wayn yeeshay.
0 Comments